Graag wil ik jullie aandacht vestigen op het artikel

“Psychiatrische stoornissen binnen gezinnen: een integrale benadering via de familie poli”, geschreven door SC van Veen, NM Batelaan, LW Wesseldijk, J Rozeboom, CM Middeldorp  en gepubliceerd  in het Tijdschrift voor Psychiatrie: 2016;58(2):95-104.

Omdat bij kinderen en jongeren met ADHD bekend is dat hun behandeling minder effectief is als een ouder met ADHD niet wordt behandeld, wil de referent u als lezer graag deelgenoot maken van de uitkomsten van dit onderzoek.

Dit artikel beschrijft een onderzoek gedaan op een zogenaamde “familie polikliniek”.  Achtergrond van de start van deze familie poli is het gegeven dat psychiatrische stoornissen clusteren in families.

Om de kloof tussen kinder- en jeugdpsychiatrie en volwassenenpsychiatrie te verkleinen zijn behandelaren  binnen GGZ inGeest gestart om ouders van aangemelde kinderen 0-18 jaar bij de kinder- en jeugdpsychiatrie te screenen op psychiatrische stoornissen en – indien geïndiceerd – een behandeling aan te bieden op dezelfde afdeling.

Bij de betreffende polikliniek wordt bij 50% van de aangemelde kinderen ADHD, een gedragsstoornis e/o PDD –NOS vastgesteld.

Het onderzoek evalueerde de haalbaarheid en het nut van deze werkwijze. Onderzocht werd  hoeveel ouders instemmen met screening, nadere diagnostiek en behandeling en hoeveel ouders daadwerkelijk actuele psychische klachten hebben.

Hoe zijn de onderzoekers nu te werk gegaan? Voorafgaand aan de intake van de kinderen werd ouders gevraagd een vragenlijst in te vullen over hun eventuele eigen klachten, de Adult Self Report (ASR).

Bij verhoogde scores werden ouders uitgenodigd voor een diagnostisch interview, bestaande uit het Composite International Diagnostic Interview (CIDI versie 2.1) en de Conners’ Adult ADHD Rating Scales (CAARS).

Bij aanwijzingen voor psychiatrische stoornissen werd een intake voor nadere diagnostiek aangeboden en indien geïndiceerd, een behandeling.

55,7% (230 van 413 ouders) van de ouders deed mee aan een eerste screening via de ASR. Van de 230 waren er 152 (66%) moeder en 78 (34%) vader.

Op de ASR (screening) rapporteerden 2 op de 5 moeders (42,1%) en 1 op de 5 vaders (21,8%) klachten die kunnen duiden op een psychische stoornis.

Binnen deze hoog-risico groep had volgens het diagnostisch interview 37% van de moeders een actuele as I-stoornis (< een maand geleden), tegenover 70,6% van de vaders.

Bij vrouwen kwam een angst- of stemmingsstoornis relatief gezien het meest voor en bij mannen een angststoornis.

Volgens de ARS (screening) had 17.4% van de moeders en 35.3% van de vaders een (sub) klinische score op de actuele as 1 stoornis  ADHD (binnen de afgelopen maand).

In totaal was er bij 19,1% van de gescreende ouders een actuele psychiatrische stoornis en van hen kwam 75% in zorg (behandeling op de familiepoli of verwezen).  De voornaamste reden om niet in behandeling te gaan voor de ouder was het niet kunnen betalen van de eigen bijdrage.

Van de 19.1% % van de gescreende ouders met een actuele psychiatrische stoornis was reeds 9.1% van de ouders al in psychische zorg. Voor hen lijkt de screening via de methodiek van de familie poli dan ook niet nodig.

Door de screening van ouders naar psychische/psychiatrische stoornissen stijgt echter het percentage ouders dat behandeling ontvangt daarvoor van 9.1% naar 84.1%.

De onderzoekers concluderen dat implementatie van de familiepoli haalbaar is, al zijn verdere inspanningen nodig om een grotere groep ouders van aangemelde kinderen en dan met name vaders, te bereiken.

De familiepoli lijkt nuttig, omdat ouders met psychiatrische stoornissen die tot dan toe niet behandeld werden, worden bereikt. De kloof tussen kinder- en jeugdpsychiatrie en de volwassenen psychiatrie wordt op deze manier weer meer verkleind.

De onderzoekers kunnen nog niet voorspellen of de parallelle behandeling van ouders en kinderen een meerwaarde heeft voor het herstel van de kinderen. Daarvoor is toekomstig vergelijkend onderzoek nodig.

 [Psychopathology in families: an integral approach via the family outpatient clinic].

van Veen SC, Batelaan NM, Wesseldijk LW, Rozeboom J, Middeldorp CM.

Via de website van het Tijdschrift voor Psychiatrie is dit artikel gratis te downloaden:

www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/en/issues/498/articles/10771